Bordro Nedir?

Günümüzde, bordro düzenleme süreçleri giderek dijitalleşmekte ve işletmeler, İK yazılımları sayesinde bu süreci daha hızlı ve hatasız yönetebilmektedir. Peki, bordro tam olarak nedir ve içinde hangi bilgileri barındırır?

Bordro, işverenin çalışanlarına yaptığı maaş ödemelerini ve bu ödemelerden yapılan yasal kesintileri detaylı bir şekilde gösteren resmi ve zorunlu aynı zamanda iş hukuku çerçevesinde işçi ve işveren arasında oluşabilecek uyuşmazlıklarda resmi bir delil niteliği taşıyan bir belgedir.

Bordro, işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirdiğini kanıtlamasının yanı sıra, çalışanın da ücret ve haklarını takip edebilmesini sağlayan bir araçtır. Bu dokümanda çalışanın adı, soyadı, SGK sicil numarası, çalıştığı gün sayısı, fazla mesai, prim, ikramiye gibi ek ödemeler, brüt maaşı, gelir vergisi, damga vergisi, SGK işçi payı ve işsizlik sigortası gibi kesintiler ile net maaş tutarı yer alır.

Bordro nasıl alınır? Nerede kullanılır?

Bordro, çalışanların maaş ödemeleri ve yasal kesintileri hakkında resmi bir belge olduğu için birçok farklı amaçla kullanılır. Çalışanların kredi veya kredi kartı başvurularında gelir beyanı olarak kullanabileceği önemli bir evraktır. Bankalar, kredi değerlendirmesi yaparken bordro aracılığıyla başvuranın düzenli bir gelir elde ettiğini ve finansal yükümlülüklerini yerine getirebileceğini görmek ister. Ayrıca, vize başvurularında da bordro, başvuru sahibinin ekonomik durumunu kanıtlayan belgelerden biridir. İşten ayrılma, kıdem tazminatı, işsizlik maaşı veya hukuki süreçlerde ise çalışanın geçmiş maaş bilgilerini doğrulamak için resmi bir kanıt olarak kullanılabilir. Bu nedenle, çalışanların bordrolarını düzenli olarak kontrol etmeleri ve gerektiğinde saklamaları büyük önem taşır.

Çalışanlar bordrolarını;

Çalıştıkları şirketin insan kaynakları veya muhasebe departmanından talep edebilir. Çoğu işveren, çalışanlara bordroyu otomatik olarak verebilir ancak bazı durumlarda manuel talep etmek gerekebilir.
Türkiye’de çalışanlar, e-Devlet sistemi aracılığıyla SGK Tescil ve Hizmet Dökümü üzerinden belirli dönemlerdeki prim ödemelerini ve maaş bildirgelerini görüntüleyebilir. Ancak, e-Devlet’te görülen bilgiler genellikle detaylı bordro yerine sigorta prim özetlerini içerir.
Şirket kapsamlı bir İK yazılımı kullanıyorsa, sisteme giriş yaparak İK onayı veya erişim izni dahilinde bordronuzu dijital olarak indirebilirsiniz. BilişimHR gibi yazılımlar, çalışanların bordro geçmişine kolayca erişmesini sağlayan self-servis modüller sunar.
İşveren bordroları genellikle e-posta yoluyla PDF formatında gönderebilir veya kağıt çıktısını imza karşılığında teslim edebilir. Eğer işyeri bordroları elektronik ortamda iletmiyorsa, bordro muhasebe biriminden basılı olarak talep edilebilir.

Bordroda neler yer alır?

İşçi ve işveren arasındaki mali ilişkinin belgelendirilmesini sağlayarak hem yasal yükümlülüklerin yerine getirildiğini kanıtladığı hem de çalışanların haklarını takip etmesine yardımcı olduğu için büyük öneme sahiptir. Bordroda yer alan bilgiler, maaş hesaplamalarının doğruluğunu gösterirken, birçok resmi işlemde gelir belgesi olarak da kullanılır bu yüzden çalışana ait tüm gerekli bilgilerin bulunması doğru sonuçlar elde edilmesini sağlar.

Bundan yola çıkarak bordroda bulunması gereken bilgiler;

Çalışana Ait Bilgiler: Adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, SGK sicil numarası, görev unvanı ve çalıştığı bölüm yer alır.
Çalışma Bilgileri: Bordronun ait olduğu ay, çalışma gün sayısı, fazla mesai süresi, tatil ve izin günleri belirtilir.
Çalışanın İşe Giriş Tarihi: Çalışanın şirkette çalışmaya başladığı tarih.
Çalışanın SGK Gün Sayısı: O ay içinde SGK'ya bildirilen toplam prim gün sayısı.
Ücret Türü: Aylık maaş, saatlik ücret veya parça başı ödeme bilgisi.
Eksik Gün Bilgileri: Raporlu veya ücretsiz izinli günler varsa bunların nedenleri ve eksik gün sayısı.
Ücret Bilgileri: Brüt maaş, ek ödemeler (prim, fazla mesai, yol ve yemek yardımı, ikramiye vb.) ve net maaş tutarı gösterilir.
Kesintiler: Gelir vergisi, damga vergisi, SGK işçi payı, işsizlik sigortası kesintisi ve varsa özel kesintiler (avans, icra vb.).
İkramiye ve Teşvikler: Ödenen performans primleri veya devlet teşvikleri.
Matrah ve Vergi Bilgileri: Gelir vergisi matrahı, kümülatif gelir vergisi matrahı ve SGK prim matrahı.
Tahakkuk ve Ödeme Farkı: Ödenmemiş veya bir sonraki aya devreden alacak ya da kesinti tutarları.
Ödeme Tarihi: Maaşın çalışanın hesabına yatırıldığı gün.
Banka Bilgileri: Maaş ödemesinin yapıldığı banka ve hesap numarası.
Sigorta ve Fon Katkıları: İşverenin ödediği SGK işveren payı ve işsizlik sigortası işveren payı.
Özel Kesintiler: Bireysel emeklilik sistemi (BES) kesintisi, sendika aidatı veya diğer özel kesintiler.
Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı: Çalışanın yıl içinde biriken vergilendirme matrahı.
İşverene Ait Bilgiler: İşletme adı, vergi numarası ve iş yeri sicil numarası
İş Sözleşmesi Bilgileri: Bordroda referans kodları veya çalışma süresi.
İmza Bilgileri: İşveren veya yetkili kişi tarafından onaylanan ve çalışanın imzasını içeren alan.
Bordro Numarası: Her bordronun benzersiz bir numarası olabilir.
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Bilgisi: Çalışanın medeni durumu ve çocuk sayısına göre hesaplanan AGİ tutarı. (2022 itibarıyla kaldırıldı, ancak önceki yıllar için geçerli olabilir.)

Bordro e-devlet

E-Devlet sistemi, kamu kurumlarıyla ilgili birçok işlemi online olarak yapmanıza olanak tanır. Ancak, maaş bordrosu doğrudan e-Devlet üzerinden alınamaz. Bordro genellikle işveren veya İK departmanı tarafından çalışanlara sağlanır. Bununla birlikte, maaşınızın sigortaya bildirildiğini ve iş.vereninizin SGK’ya yaptığı bildirimleri görmek için e-Devlet’ten bazı belgeleri sorgulayabilirsiniz.

E-Devlet Üzerinden Bordro Alternatifleri

Bordro yerine kullanılabilecek belgeler şunlardır:

SGK Hizmet Dökümü (4A, 4B, 4C): SGK’ya yapılan prim ödemelerinizi ve işvereninizin sigortanızı yatırıp yatırmadığını görmek için kullanılır.

Sorgulama Adımları:

E-Devlet’e giriş yapın.
"SGK Tescil ve Hizmet Dökümü" aramasını yapın.
4A (işçi), 4B (Bağ-Kur) veya 4C (memur) hizmet dökümünüzü görüntüleyin.

SGK İşe Giriş ve Çıkış Bildirgesi: Çalıştığınız işyerine hangi tarihte giriş yaptığınızı ve işten ayrıldıysanız çıkış tarihinizi gösterir.

Sorgulama Adımları:

E-Devlet’te “SGK İşe Giriş/Çıkış Bildirgesi” araması yapın.
İşvereninizin sizin için yaptığı bildirimleri görüntüleyin.

Vergi ve Gelir Belgeleri: Kamu çalışanları (memurlar), e-Bordro hizmeti ile maaş bordrolarını e-Devlet’ten görüntüleyebilir.

Sorgulama Adımları:

“E-Bordro Sorgulama (Kamu Çalışanları İçin)” hizmetine girin.
Çalıştığınız kurumu seçerek maaş bordronuzu görüntüleyin.

Bordro Entegrasyonu

Bordro entegrasyonu, bordro süreçlerinin muhasebe, insan kaynakları (İK), ERP, PDKS (Personel Devam Kontrol Sistemi), bireysel emeklilik (BES) ve banka ödeme sistemleri gibi diğer kurumsal yazılımlarla senkronize çalışmasını sağlayan bir sistemdir. Bu entegrasyon sayesinde maaş ödemeleri, vergi ve sigorta primleri gibi finansal işlemler otomatik, hızlı ve hatasız bir şekilde yönetilir.

Bordro Entegrasyonunun Avantajları

Manuel İşlemleri Azaltır: Veri girişini otomatikleştirerek zaman tasarrufu sağlar.
Hata Riskini Minimize Eder: Vergi, sigorta ve diğer hesaplamaların doğru yapılmasını sağlar.
Hızlı ve Güvenilir Veri Akışı Sağlar: Farklı sistemler arasında gerçek zamanlı veri paylaşımını mümkün kılar.
Uyumluluk ve Yasal Düzenlemelere Uygunluk: Vergi ve SGK mevzuatlarına uyumu kolaylaştırır.
Raporlama Kolaylığı: Çalışan maaşları, kesintiler ve diğer bordro süreçleriyle ilgili anlık raporlar oluşturulabilir.
İş Gücü Verimliliğini Artırır: Bordro süreçlerini hızlandırarak İK ve muhasebe departmanlarının daha stratejik işlere odaklanmasını sağlar.
Güvenlik ve Veri Koruması Sağlar: Çalışan maaş bilgileri ve finansal verilerin güvenli bir şekilde saklanmasını ve yetkisiz erişimden korunmasını sağlar.
Maliyetleri Düşürür: Manuel işlemlerden kaynaklanan ek iş gücü maliyetlerini ve hatalardan doğan cezai riskleri azaltır.
Çalışan Deneyimini İyileştirir: Bordro süreçleri sorunsuz işlediğinde, çalışanlar maaş ve yan haklarını zamanında ve eksiksiz alarak motivasyonlarını korur.
Teşvik ve Devlet Desteklerinden Yararlanmayı Kolaylaştırır: SGK teşvikleri, vergi avantajları ve diğer devlet desteklerinin eksiksiz ve doğru şekilde uygulanmasını sağlar.

En Yaygın Bordro Entegrasyonları

Muhasebe Sistemleri Entegrasyonu: Maaş, vergi ve SGK primlerinin muhasebe kayıtlarına otomatik işlenmesini sağlar.
PDKS (Personel Devam Kontrol Sistemi) Entegrasyonu: Çalışanların giriş-çıkış saatleri, fazla mesai ve devamsızlık bilgilerini bordroya otomatik yansıtır.
Banka Entegrasyonu: Maaş ödemelerinin bordro sisteminden bankaya doğrudan aktarılmasını sağlar.
BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) Entegrasyonu: Çalışan katkı paylarının bireysel emeklilik şirketlerine otomatik iletilmesini sağlar.
SGK ve Vergi Sistemi Entegrasyonu: Aylık bildirgeler, teşvikler ve SGK primlerinin e-Devlet veya ilgili kamu kurumlarına otomatik gönderilmesini sağlar.
ERP (Kurumsal Kaynak Planlama) Sistemleri ile Entegrasyon: Bordro verilerinin diğer kurumsal süreçlerle senkronize çalışmasını sağlar.
E-Bildirge ve E-Fatura Entegrasyonu: Bordro verilerinin e-bildirge ve e-fatura sistemlerine otomatik iletilmesini sağlar.
İzin Yönetim Sistemi Entegrasyonu: Yıllık izin, avans izin ve diğer izin türlerinin bordro hesaplamalarına otomatik dahil edilmesini sağlar.
Performans ve Prim Sistemi Entegrasyonu: Performansa dayalı prim ve ek ödemelerin bordroya otomatik yansımasını sağlar.

Maaş bordrosu ne demektir?

Türk İş Kanunu’nda maaş, çalışanın yaptığı iş karşılığında işveren tarafından düzenli olarak ödenen ücret olarak tanımlanır. Ancak maaş sadece temel ücretten ibaret değildir; aynı zamanda primler, ikramiyeler, yol ve yemek yardımları gibi ek ödemeleri de kapsar. İş Kanunu, maaşın zamanında ve eksiksiz ödenmesini zorunlu kılarak çalışanların mağduriyetini önlemeye yönelik düzenlemeler içerir.

Ayrıca, işveren maaş ödemesi yaparken yasal kesintileri de dikkate almak zorundadır. Gelir vergisi, SGK primi ve işsizlik sigortası gibi kesintiler maaştan düşüldükten sonra çalışana net ödeme yapılır. İş Kanunu, işçilerin maaşlarının banka hesabına yatırılmasını zorunlu tutarak, kayıt dışı işlemlerin önüne geçmeyi amaçlar.

Çalışanların en temel haklarından biri ücret almak ve bu ödemenin şeffaf bir şekilde hesaplanmasını sağlamaktır. İşverenler tarafından düzenlenen maaş bordrosu, çalışanların haklarını koruyan en önemli belgelerden biridir.

Maaş bordrosu

Maaş bordrosu, işverenin çalışana yaptığı maaş ödemesini ve bu ödemeden yapılan tüm yasal kesintileri ayrıntılı şekilde gösteren resmi bir belgedir. Çalışanlar açısından bu belge, yalnızca maaşlarının detaylarını görmekle kalmaz, aynı zamanda işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini de takip etmelerini sağlayan bir dokümandır.

Bordronun düzenli olarak işçiye sunulması hem iş güvencesi açısından hem de gelecekte doğabilecek hukuki uyuşmazlıkların önüne geçilmesi açısından kritik öneme sahiptir.